6.1 Algemeen
Bijen verdedigen zich als volk tegen belagers met behulp van een angelapparaat. Het angelapparaat is voorzien van weerhaakjes en niet bij darren ontwikkeld aangezien het van oorsprong een legbuis was. Voor belagers met een lederhuid (zoogdieren) betekent het dat de angel met gifblaas door de bij wordt verloren door de actie. Dit betekent de dood voor de betreffende werksterbij.
De gifblaas met spier (gifpomp) blijft na de steek functioneren. Hierdoor wordt de gifblaas in de aanvaller geledigd. Het is derhalve zaak de angel met een nagel of mes zo snel mogelijk af te schrapen. Hierdoor stopt de giflozing. Wanneer de angel tussen de vingers wordt aangepakt wordt de gifblaas alsnog leeg gedrukt.
Na gestoken te zijn door bijen kunnen zich een drietal verschijnselen voordoen.
6.2 Onschuldige zwelling
De bijensteek kan een (meestal onschuldige) zwelling veroorzaken, die gepaard gaat met roodheid en pijnlijkheid. Dit is een teken van een goed functionerend afweersysteem. De zwelling gaat gepaard met jeuk en verdwijnt na een paar dagen. Indien vaker steken worden opgelopen verdwijnen de reacties goeddeels.
6.3 Allergische reactie
Ongeveer 0,02 % van de Nederlandse bevolking vertoont ernstige allergische reacties. Deze reacties vertonen zich niet op de plaats van de steek maar overal in het lichaam veelal binnen of na circa 15 minuten en betreffen jeuk, roodheid en/of galbulten over het hele lichaam, zweten, angst, ziektegevoel, bloeddrukdaling, zwelling slijmvliezen, diarree. Deze reacties kunnen levensbedreigend zijn. Er dient onmiddellijk een arts te worden geconsulteerd, die een injectie zal toedienen met adrenaline. Een allergie kan ook door het lichaam worden opgebouwd na herhaling van bijensteken in de loop van de tijd. Elke volgende steek kan dan een heftiger allergische reactie tot gevolg hebben. Allergie voor bijensteken is van een andere aard dan die van wespen en hommels. Een allergie voor wespensteken zegt dus niets over de gevoeligheid voor bijensteken. Via een langdurige behandeling kan de allergische reactie worden afgebouwd. Een dergelijke behandeling is noodzakelijk voor levensbedreigende allergische reacties bij mensen.
6.4 Vergiftiging
Indien een mens wordt gestoken door 300 bijen of meer kan een vergiftigingsverschijnsel optreden, die vergelijkbaar kan zijn aan een allergische reactie.
Volgende: 7. Drachtplanten